دیوانی نوێی شیعره‌کانی سه‌ید کامیل ئیمامی (ئاوات)

نووسین و ئاماده‌کردنی: ئه‌نوه‌ر سوڵتانی

پارچە شیعری ژمارە ١١٤

له دەرکی مەیکەده کەوڵم به عەرزا داوه ئەی چاوم![1]
دەسا ساقی دەخیلت‌بم! کەرەم‌که پیاڵه تا ماوم[1]

به بۆنەی پیری مەیخانه، منیش پیر بووم و لێ‌کەوتم
کەچی هەر جوانەمەرگیم پێ‌دەمێنێ وەک دڵی لاوم

به ئاوری دووری یاڕەب جەرگ و دڵ سووتاوه یەک‌جاری!
نەیاری بەدمەسەب پێی‌وایه هێشتا من نەبرژاوم

کوتم سەد جار شوکور بوومه بەڵاگەردانی باڵاکەی[2]
وەکوو زەینیش دەدەم هێشتا، که‌چی ئەی داخەکەم ماوم

له بەحری سوێری فرمێسکی، "ئیمامی" بانگ دەکا: یاران!
وەرن بۆ یارمەتی، ئێوه و خوداتان، تا نەخنکاوم

قاقڵاوا، 1350ی هەتاوی

(لاپەڕە ٨٩ و ٩٠ی چاپی ئەنیسی و ١١٤ ی چاپی جەعفەر)

[1] . چاپی ئەنیسی: کەرەم پیاڵە تا ماوم (دیارە هەڵەی چاپە).

[2] . چاپی ئەنیسی: بومە

____________________________

عینوانی شیعرەکە لە چاپی ئەنیسیدا 'جوانە مەرگی'یە و ئەویش لە دەقی شیعرەکە وەرگیراوە کە تەنزێکی نەرمی تێدایە.

شاعیر لە کاتی گوتنی شیعرەکەدا ٦٨ ساڵان بووە.

لە دەرگای مەیخانە کەوتن و داوای پیاڵە لە ساقی کردن و هانا بردنە بەر پیری مەیخانە، بابەتێکە لە ئەدەبی کلاسیکی کوردی و فارسیدا هەزاران نموونەی هەیە. لای خۆمان بۆ نموونە، لە شیعری نالی و وەفایی و لە ئەدەبی فارسیش لە شیعری خەییام و حافز و مەولەویدا. ئەوە فەردێک لەوەفایی:

"ئەلا ئەی ساقیی مەستان! بە حەققی پیری مەیخانە
بە گەردش بێنە جامی مەی بە یادی چاوی جانانە..."

ئەو چەمکانە چوونەتە ناو عیرفانی ناوچەکەوە و کەسێک بیەوێت لێیان تێبگات دەبێ واتای مەجازییان لە عیرفانی ئیسلامیدا بدۆزێتەوە. بۆ نموونە پیری مەیخانە، بریتییە لە پیری دەستگیر، کە مورادی موریدانە و ....

کەوڵ بەعەرزدادان: نیشتەجێ بوون لە شوێنێک و پێداگرتن و نەجووڵانەوە.

بە بۆنەی پیری مەیخانە: واتە منیش تەنیا بۆ شوێن کەوتنی پیری مەیخانەیە کە پیر بووم و لەکار کەوتم بەڵام دڵم هەر گەنجە و واهەیە بە لاویەتی بمرم. ئەوەش لاویەتیی دڵی شاعیرە نەک تەمەنی ساڵ و مانگ کە دیارە لە ٦٨ ساڵیدا چیتر لاو نەماوە.

نەیار: نە دۆست، دوژمن.

بەد مەسەب: لاڕێ، ناوەنیتکەیەکە ئیماندارانی موسوڵمان لە نەیارانی خۆیانی دەدەن و بەوەیان تاوانبار دەکەن گوایە ڕێگای چەوت (جیاواز لە بۆچوونی ئەوان)یان گرتۆتە بەر و لە مەزهەبی عام لایانداوە. ئەو تاوانبار کردنانە بە درێژایی مێژووی ئایین هەر بووە و لە ڕابردوودا کەمتر ئیماندارێک بووە بۆچوونی غەیری خۆی بسەلمێمنێت و قەبووڵی بکات. شەڕی نێوان ئەو ڕێباز و هێڵە فیکرییە جیاوازانە، بەشێکی زۆری مێژووی شەڕ و پێکدادانی مرۆڤایەتی پێکهێناوە. ئەمڕۆ، بە تایبەت لە دێموکراسیی ڕۆژئاواییدا مەسەلەکە گۆڕاوە و کەس بەد مەسەب نییە باوەکوو لەگەڵ باوەڕی گشتیی خەڵکەکەش نەبێت. هەر بۆیەشە وەک دەگوترێت لە بریتانیای مەسیحیدا زیاد لە دوو هەزار مزگەوتی موسوڵمانان هەیە لە کەتێکدا لە تارانی پێتەختی کۆماری ئیسلامی ئەهلی سوننەت و جەماعەت مافیان نییە مزگەوتێک بۆخۆیان بکەنەوە و نوێژی تێدا بکەن!

کوتم سەدجار شوکور: گەرچی شوکرانەبژێر بووم کە لە ڕێگەی یاردا کووژراوم و بوومەتە بەڵاگێڕەوەی ئەو، بەڵام ئەوەندەی تێدەفیکرم، هێشتا هەر ماوم و بۆ ئەو مانەوەیەەش بەداخەوەم!

لە بەحری سوێری فرمێسکی: ئیمامی لە دەریای سوێری فرمێسکی خۆیدا خەریکە دەخنکێت و هانا دەباتە بەر 'یاران' ی خۆی بۆ ئەوەی بێن و یارمەتی بدەن و ڕزگاری بکەن.

شاعیر پێمان ناڵێت فرمێسک بۆچی و بۆ کێ دەڕێژێت و تەنانەت ناڵی دووریی کێیە وا جەرگ و دڵی سووتاندووە و ئەو کەسەی وا خۆی کردۆتە بەڵاگەردانی باڵای ئەو، کێیە؟ بەڵام بە حیسابی ئیستیعارەی هەندێک وشەی وەک 'باڵاکەی' و هێنانی تێرمی 'نەیاران'، دەکرێ بزانین ئەوە لە ڕاستیدا یارەکەیەتی کە لە بەرانبەر بە نەیاران (ڕەقیبان)ی دادەنێت. هەردوو ئەو یارە و ئەو نەیارانەش لەو تەمەنەدا، بە بۆچوونی من، بوونی حەقیقییان نییە و ئاوات لە زیهنی هونەرمەندانەی خۆیدا خوڵقاندوونی.

بەحری عەرووزیی شیعرەکە:

هزج مثمن سالم: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن