دیوانی نوێی شیعرهکانی سهید کامیل ئیمامی (ئاوات)
نووسین و ئامادهکردنی: ئهنوهر سوڵتانی
شیعری ژمارە ٢٠٩
چوارینەکان (ئایینی / عیرفانی)
|
(٧ تا ١٠) ٧
ئێوه که لە
خەودان و هەڵستانوو نییە ٨
گەر ژیری،
ئەگەر شێتی، نەمانت لەبەرە ٩
شەو هەسته که
عاشقان به شەو ڕادەپەڕن
١٠
ماوێکی لەمێژ ژیام، تەمەن
دوایی هات[3] (بەشێک لە لاپەڕە ٢١٠ تا ٢١٧ ی چاپی ئەنیسی و ٣٤٥ تا ٣٥١ ی چاپی جەعفەر) ___________________________________ ناوەرۆکی ئەم چوارینانە لە بیری خەییامی گەلێک نزیکن. پەیامی ئاشکرای هەموویان بێ بایەخی و بێ ئامانجیی ژیان و حەققانییەتی مردنە، ڕاست وەک ئەوانەی وا لە شێعری خەییامدا هەن بەڵام لێرەدا تەئییدی زیاتر لەسەر لایەنە ئایینییەکەی وەک پێداویستیی چاوەڕوانیی ڕۆژی حەشر و نەشر کراوە، واتە ئایینی و خواپەرستانەشن. ئەو مەسەلەیە، لە وشە و عیبارەتەکان دەردەکەوێت. بۆ نموونە، کاتێ کە دەڵێ "فیکری گوڵستانوو نییە"، یان "تێشوو بەرە"، یان باس لە "ئاوی دەسنوێژ" و بردنی "سەوقات" دەکات، هەمووی ئاماژەن بەو فیکرە ئایینییەی وا مێشکی شاعیری داگرتووە، هەر بەم پێیەش، دەکرێ لە چوارچێوەیەکی فەلسەفی-ئایینی دا بگیرێنە بەرچاو. کارتێکەریی شیعری ابوسعید ابوالخیر بە سەر هەندێک لە چوارینەکانەوە دیارە بۆ نموونە، لە چوارینەی ژمارە ٩دا کاتێ دەڵێ: "شەو هەستە کە عاشقان بە شەو ڕادەپەڕن...". بە گوناح دەڕۆن: واتە هەڵس وکەوتتان گوناهبارانەیە.
گژوگیا و دڕک: وەک دژبەری گوڵستان هاتوون. شاعیر دەڵێ ئێوە لە بیری گوڵستانی بەهەشتی ئەودنیادا نین و دڵتان بەو گژگیای هیچ و پووچەی ئەم دنیایە خۆش کردووە. دڕک: دڕوو تێشوو: تۆشە، ئازووقەی هەڵگیراوی ڕێبوار لە ڕێگا. دوامین: دوایین
حەستەم: ئەستەم، نەهاسان. کوڕن: ئازان. ئەم چەشنە پەند و زاراوانەی کۆمەڵگای کۆنی کوردستان ئێستا ئیتر برەویان نەماوە و دەبێ هەوڵ بدرێت لە قامووسی ژیانی ڕۆژانەش بخرێنە دەرەوە، بەڵکوو هەڵاواردن و جیاوازیدانان لە نێوان نێر و مێ بە تەواوەتی لە ناو ئەدەبیاتی کوردی و قسە و هەڵسوکەوتی ڕۆژانەی هەموومان قرت بکرێت. دیارە ئەم شیعرە ئاوێنەی ژیانی سەردەمێکە کە چەمکی ژێندەر و مافی بەرانبەریی ژن وپیاو نەهاتبووە ناو کۆمەڵگای ئێمەوە. ماوێکی: ماوەیەکی لەمێژ: زۆر، دوور ودرێژ دەڕوا ئاوات: ئیهامی تێدایە. واتای نزیکی ئەوەیە کە ئاواتی شاعیر دەمرێت و تەواو دەبێت؛ بەڵام واتای دووهەمێکیشی هەیە: هیوا و ئاوات و ئارەزوو دەڕۆن و نامێنن. زورهان: پیر و بێ تاقەت سەوقات: دیاری دەست [1] چاپی ئەنیسی هەر سێ لەتکە شیعرەکەی وەک هەڵستانو، وەستانو، گوڵستانو نووسیوە. دەبێ وریا بین درێژ کردنەوەی واوەکە زیان بە کێشی شیعرەکە نەگەیێنێت، [2] چاپی ئەنیسی: هەمو [3] چاپی ئەنیسی: ژییام
|