دیوانی نوێی شیعرهکانی سهید کامیل ئیمامی (ئاوات)
نووسین و ئامادهکردنی: ئهنوهر سوڵتانی
شیعری ژمارە ٢١٠
چوارینەکان (ئایینی / عیرفانی)
|
(١١ تا ١٧) ١١
نایێته زمان و
قەڵەم و بیر و ڕا
١٢
"کامیل" سەری
سوڕماوه له ئاکاری تۆ!
١٣
١٤
١٥ ئەوکاته به لەشکر و سپا، سەردار بوو
لێزان و بەبێ یاریدەدان
زۆردار بوو ١٦ ئەوەندەی ڕووڕەش و خاوەن گوناهم ئەوەندەش خاوەنی فەریاد و ئاهم بە ئاهم بەخشە یا ڕەببی! گوناهم سپی کە تۆ خوداییت ڕووی سیاهم (قاقڵاوا، ١٣٥٨ ی هەتاوی)
١٧ دەڵێی بەفری سەرانە پرچ و ڕیشم کەچی هەر چارەڕەش، هەر پیسە ئیشم کە لەم دونیایە بێ بەش مام و ڕووڕەش خووا! باقڵ نییە دونیایی دیشم
(چەند بەشێکی لاپەڕە ٢١٠ تا ٢١٧ ی چاپی ئەنیسی و ٣٤٥ تا ٣٥١ ی چاپی جەعفەر) ______________________________ ناوەرۆکی ئەم چوارینانە، بە گشتی ئایینیە. چوارینەی ژمارە ١١ تا ١٣ لە نەعتی خودادان. چوارینەی ژمارە ١٤ ش هەر بە ستایشی خودا دەست پێدەکات بەڵام لە ڕێگەی ئەوەوە بادەدرێتەوە سەر پێغەمبەری ئیسلام و بەودا هەڵدەگوترێ. چوارینەی ژمارە ١٥ش ستایشی ئازایەتی پێغەمبەرە لە شەڕدا. شاعیر لە چوارینەی ژمارە ١٦ و ١٧ دا باس لە خۆی دەکات بەڵام باسێکی چۆن؟ پاڕانەوە لە خودا بۆ لێبووردن و بەخشینی گوناه و ئەوەی ئەم دنیایەی لە دەست چووە و لەوە دەترسێت قیامەتیشی لە ژیانی ئێرە باشتر نەبێت. پەیامی ناو چوارینەکانی تر، بێ بایەخی و بێ ئامانجیی ژیان، حەقانییەتی مردن و پێداویستیی چاوەڕوانیی ڕۆژی حەشر و نەشرە، ڕاست وەک ئەوانەی وا لە شێعری خەییامدا هەن. بۆ نموونە، ئەم فەردە: "هەر تۆشی له بوونەوە دەمانخەیته نەبوون ئەم بوون و نەبوونه گشت له دەس تۆدایە"
تاریف: ، نەعت، ستایش، پێداهەڵگوتن، کوردێنراوی'تعریف' ی عەرەبییە. ئەی خوا: هەم هاوارە لەخودا، هەم وەڕەزییەک دەگەیێنێت: خوایە من چ بکەم! یا ڕەببی: ئەی خودای من! ئەمە: ئێمە گومڕا: ڕێ وون کردوو، بێدین پیاوێ: نیاز پێغەمبەری ئیسلامە دوای نێوی ئەتۆ، ئەوە: دوای نێوی خودا، نێوی پێغەمبەرە. ئیتر پێی ناوێ: ئیتر با ببڕێتەوە! کۆتایی قسە پاڵەوانانی جیهان: یەک لەو سیفەتانەی وا شاعیر دەیداتە پاڵ پێغەمبەری ئیسلام، ئازایەتی و شەڕانخێوییەتی. دەڵێ پاڵەوانانی جیهان لە شەڕدا دەرەقەتی نەدەهاتن. دەشکا و نەوێستان: زەمەنی کردارەکان یەک ناگرێتەوە. هەندێ جار شاعیران، بۆ پاراستنی کێش و سەروا، ئەو سنوورانە دەبەزێنن. زۆردار: خاوەن زۆر، پاڵەوان، بەهێز و ئازا. ئەوەش سیفەتێکە شاعیر داویەتە پاڵ پێغەمبەری ئیسلام. بە بێ یاریدەدان: واتە سوپای ئەو بە بێ یارمەتیدانی کەسێک خاوەن هێز بوو. پشت لێ ئەستاندن: لە شەڕی کلاسیکی ناو مەیداندا ئەگەر سوپایەک بتوانێت ڕێگە بدۆزێتەوە بۆئەوەی بچێ پشتی سوپای دوژمن بگرێت و لە هەردوو بەرەوە هێرشی بکاتە سەر، زووتر سەردەکەوێت. هەر بۆیەش سوپا هەوڵ دەدەن پشتیان لێ نەستێنرێت. شەڕ و شۆر: شۆر (یان بە شێوەی چاپی جەعفەر، شووڕ) لەفزی موهمەلە و لەگەڵ شەڕدا واتای شەڕی هەیە. سپی کە: دەیان جاری دیکەش دیومانە کە ئاوات وەک موسوڵمانێکی ئیماندار خۆی هەمیشە بە تاوانبار دەزانێت و لەخودا دەپاڕێتەوە لێی ببوورێت. زاراوەی ڕووڕەشی نازانم لە کوێوە هاتووە و ڕەنگی دەم وچاو چ پەیوەندێکی بە تاوان کردنەوە هەیە، بەڵام لە باوەڕی موسوڵماناندا ئەوەی چاکەکارە ڕووسپییە و گوناهکاران ڕووڕەشن. ئەو شێوە هەڵسەنگاندنانە لە جیهانی بچووکی ئێمەدا کە پێست ڕەش و سپی و قاوەیی هەمووی هەن و لە شارێک و هەندێک جار لە ماڵێکدا پێکەوە دەژین، بایەخی نییە و دەبێ لە قسەکردنماندا وریا بین هەڵەیەکی وا نەکەین کە بە ڕەگەزپەرستی دابنرێت. بەفری سەران: پێشتر لە ڕوونکردنەوەی پارجە شیعرێکی دیکەی ئاواتدا زۆر چوومەتە سەر باسی بەفری سەران و بەفری بەران و پرسیاری دۆست و برادەریشم کردووە. سەبارەت بە بەفری سەران لەسەر ئەو باوەڕەم کە بریتی بێت لە بەفرێک وا سەرەتا لە سەر چیاکان دەبارێت پاشان کڕێوە هەڵیدەگرێت و دەیهێنێتە داوێن و لە کەلێن و قوژبنی لای خوارەوەتری کێوەکانی دەکات. باقڵ: بە عەقڵ، بە عەقڵی خۆم، لام وایە، پێم وابێت. [1] چاپی ئەنیسی: بوی... دونیا [2] چاپی ئەنیسی: مەڕحەمەتت. بەم گۆڕانکارییە تازەیە، کێشی شیعرەکەش چەشنە دەستکارییەکی بەسەردا دێت. لە چاپی جەعفەردا سەکتەیەک هەیە و لەچاپی ئەنیسیدا هەست بە زیادەیەک دەکرێت. [3] چاپی ئەنیسی: هەرتۆشی لەبوون دیسان دەمانخەیتە نەبوون [4] چاپی ئەنیسی: لەدەست تۆڕایە [5] چاپی ئەنیسی: لە پاڵەوانانی جیهان [6] چاپی جەعفەر: شەڕ و شووڕ. چاپی ئەنیسی: گەلی (دەبێ هەڵەی تایپ بێت)
|