بە ئاگری دووری تۆیە بوومە قەقنەس

نەماوە، گیانەکەم! هیوام بە هیچ کەس

ئەگەرچی پیرم، ئەمما وەک مناڵان

دڵم دەشنێ لەبۆ سەروێکی نەوڕەس

ئەتۆ سەرتا بە پێ گوڵزارە باڵات

منیش سەرتابەپێم یا خارە، یا خەس

دڵم دەڕوا بەرەو باغی جوانیت،

ئەگەر پەیدا بکا ڕۆژێکی دەسڕەس

بەرەو ڕووی گۆڕ ئەچم، هەرهاکە زانیت

لەسەر تەرمم بنیشن داڵ و کەرکەس

          بەناڵین و سکاڵا و شین و گریان

          لەقیسی چوو 'ئیمامی' ژین، ئیتر بەس!

                                 (قاقڵاوا، ١٣٣٤ ی هەتاوی)

 لاپەڕە ٩٥ ی چاپی جەعفەر و ٧٦ و ٧٧ ی چاپی ئەنیسی.

 

 

چاپی جەعفەر عینوانی شیعرەکەی لە فەردی دووهەمی شیعرەکە وەرگرتووە. ئەو عینوانە لە چاپی ئەنیسیدا 'سەنگەری غەمزە' یە کە ئەویش لە فەردی چوارەمی شیعرەکە وەرگیراوە.

شیعرەکە، وەک زۆرێکی دیکە لە شیعرەکانی ئیمامی مۆرکی ڕەشبینی بەسەرەوەیە. پەیامی ناو شیعرەکە ئەمانەن: سووتاوم و بوومەتە قەقنەس؛ هیوام بە هیچکەس نەماوە؛ سەرتابە پێم خار وخەسە؛ دەسڕەسیم پێت نییە؛ بەرەوڕووی گۆڕ دەچم؛ داڵ لەسەر تەرمم دابنیشێت؛ و ژیانم بە ناڵین و گریان لەقیس چوو... بەڵام لەعەینی کاتدا ترووسکەی هیوایەک وەک ڕووناکایی چرایەکی دوورەدەست لە شیعرەکەدا هەست پێدەکرێت. شاعیر بارودۆخەکە بۆ بە ئاوات گەیشتنی خۆی لەبار نابینێت بەڵام لە عەینی کاتدا دەڵێ دڵم بەرەو باغی جوانیی یارەکەم دەڕوات و ئەگەر دەسڕەسیم بە یارهەبێت، دۆخەکەم دەگۆڕرێت. ئەوە ئەو شەوقەیە کە دەبێ خوێنەر لە شەوەزەنگی شیعرەکەدا بیبینێت. 

شوبهاندنی دووریی یار بە ئاگری سووتێنەر، لە ئەدەبی کوردی و فارسیدا نموونەی زۆرن. قەقنەس خەڵووزە و ئاماژەیە بە باڵندەی ئەفسانەیی قوقنووس کە گوایە باڵەکانی ئەوەندە لێک دەدات تا ئاگر دەگرێت و هەموو لەشی دەسووتێت؛ بەڵام لە خۆڵەمێشەکەی قوقنووسێکی دیکە سەرهەڵدەدات، واتە چەشنێک خۆکوژیی بۆ درێژەی ژیان. خوێنەر لە خوێندنەوەی وشەی 'ئاگری' دا دەبێ وریا بێت و بە دوو بەشی بخوێنێتەوە: ئاگ+ ری. دەنا لە شێوازی خوێندنەوەی ئاساییدا، کە ئاگری سێ بەشە: ئا+ گ+ ری، شیعرەکە تووشی لەنگیی دێت.

نەوڕەس: تەرکتبێکی فارسییە بە واتای تازە پێگەیشتوو، سەروی نەوڕەس یاری باڵابەرزی تازە پێگەیشتووی شاعیرە.

دەشنێ: شنەشن دەکات، بە لەنجە ولارەوە دەجووڵێت.

خار: دڕوو

خەس: گیاوگژ

دەسڕەس: دەسترەس، دەست پێگەیشتن و دەست پێگەیشتوویی.

هەرهاکە: هەربینا، لەپڕ

کەرکەس: خەرتەڵ

بەحری عەرووزیی شیعرەکە،

هزج مسدس محذوف: مفاعیلن مفاعیلن فعولن