|
ژمارهكان چی دهڵێن
نازم حیكمەت ١٧ى جونى ١٩٦٢ و. لە فارسییەوە: ھەژێن
ژماره باڵۆسهى ساوايانه ژماره تابووتى شارانه ئهو شارانهى كه كوژران يان دهكوژرێن ژماره وێژهرى شتگەلێكه كه لێمان نزيكدهبنهوه ژماره وێژهرى شتگهلێكه كه لێمان دووردهكهونهوه ئهوه چييه لێمان نزيكدهبێتهوه و ئهوهى لێمان دووردهكهوێتهوه چييه ؟ جهنگى جيهانى : يهكهم جهنگى جيهانى : دووهم له ١٤وه تا ١٨و له ٣٩وه تا ٤٥ ده ساڵ ٥٤ مليۆن كوژرا و ٤٩ مليۆن پهككهوته وڵاتى كوژراوان و پهككهوتان وڵاتێكى ١٠٣ مليۆن كهسى به هەتيو و دێوانە و بهرده سوتاوهكانيشيهوه يهكێ لهدهستچووان له ماڵهكهى ئێمه بوو ڕۆيی و چيدی نهگهڕايهوه له بيرمنييه، كه نۆزده ساڵه بوو يان چل ساڵان به دوو چاوى كوێرهوه گهڕاوه له بيرمنييه، كه چاوشين بوو يان چاوڕهش به لاقى له ئهژنۆوه بڕاوى چهپهوه گهڕاوه گهڕواوه و نهيتوانى دهرگهى خانووهكهى بدۆزيتهوه له ١٤وه تا ١٨و له ٣٩وه تا ٤٥ ده ساڵ ٥٤ مليۆن كوژرا و ٤٩ مليۆن پهككهوته لهسهر زهوى به ھەژمارى سهر ، ئێسته ٢،٥ مليارد كهسين له سهدا ههشتامان برسين دندانهكانمان دادەڕزێن پووكمان پڕ له زامه و پێستى مردووى لهشمان شهق شهق بهتايبهت ماناڵانمان به سهرى زلى لهرزۆكهوه به چاوى گهوره و خهماوى له ڕوومهتى پر چرچ و لۆچيانا زگيان بهسهر لاقه لهڕ و لاوازهكانيانا، وهكو تهپل لهسهر زهوى به ھەژمارى سهر ، ئێسته ٢،٥ مليارد كهسين له سهدا ههشتامان برسين لە ساڵى ١٩٦٢وه له ساڵى ٦٢دا گهر دوو فڕۆكهى جهنگى بخهينه سهر خوان بيانكهينه ساڵاد و شهراب و گۆشت و نان ٤٠مليۆن مرۆڤ دهخۆن و دهخۆنهوه و تێردهبن پاشماوهى نان و گۆشت بۆ ٤٠ مليۆن پشيلهش بهسدهبێ پشيڵان ساڵاد ناخۆن و شهراب ناخۆنهوه من ميوانیى پشيلهم كردووه موشهكه باليستيكهكانم له تێلهفزيۆندا ديتوون دوو موشهكى باليستيك ١٥٠ پەرتووكخانه بهرلهوهى دامهزرێن دهسوتێنن و دهكهنه خۆڵەمێش لهوانهيه پهرتووكى منيش لهنێوانياندا بێ له ساڵى ٦٢دا فڕۆكەى بۆمبوهشێنت ديتووه؟ دوا مۆدێليان دوو فڕۆكەى بۆمبوهشێن چوار نهخۆشخانه لەتەك بۆمبهكانيان لهخۆ باردهكهن چوار نهخۆشخانهى گهوره و ڕوناك، كه هێشتا سازنهكراون و به چەرپا و دهزگهى وێنهگریی و هيواكانيانهوه له ساڵى ٦٢دا پێشبڕكێى پڕچهكبوون به ئهتۆمی و نائەتۆمييهوه ساڵانه ١٢٠ مليارد دۆڵار له ١٠ ساڵا ٢٠ ههزار مليارد ليره نازانم له ھەژمارى ئهستێرانهوه نزيكه يان نا ؟ ١٢٠ههزار مليارد يا ١٥٠ مليۆن خانووى چێنەكراو خانووگهلێك كه دهبوو چێبكرێن بهڵام نەكران تارمايى ١٥٠ مليۆن خانوو پێنج ژوور به ئاو و كارهبا و گەرماوهوه دهرگه و پهنجهرهى ١٥٠ مليۆن خانوو شوشهكانيان كاتێ كه خۆر ھەڵدێ و سێبهريان له خۆرئاوابوونا و بالكۆنهكانيان له ژێر تريفهى مانگهشهوا ورچ لانهى ههيه و شهيتانۆڵكه قاوخێك بهڵام بارى ئێمه ئهمهيه پياوێك دهناسم به دوو دهست و لاقەوە به سمێڵى ڕهشى قهيتانييهوه ئهو ساڵ بۆته سى ساڵ دوو كوڕهكهى ئەو يهكێ حهوت ساڵان و ئهو ديكه شهش مانگان لهتهك خهسوو و خهزوورى و وێنهيهك كه له سهربازييا گيراوه، يان هى ئەو خۆيهتى يان هى باوكى مردووى يان هى خهزوورى لهگانێك و تهنيا يهك ژوور سهد و پهنجا مليۆن خانوو و ههر يهك لهم خانووانه به ژوور و دهرگه و ئاو و مێزى نانخواردنيانهوه له ساڵى ٦٢دا پێشبڕكێى پڕچهكبوون به ئهتۆمی و نائەتۆمييهوه ساڵانه ١٢٠ مليارد دۆڵار له ١٠ ساڵدا ١٢٠ ههزار مليارد ليره يان ١٥٠ مليۆن خانووى چێنەكراو خانووگهلێك كه دهبوو چێبكرێن، بهڵام نەكران خانووى ئهو پياوهش كه دهيناسم لهنێوانياندا له بالكۆنهكهيدا ڕوناكى مانگ له ساڵى ٦٢دا پێشبڕكێى پڕچهكبوون به ئهتۆمی و نائەتۆمييهوه ساڵانه ١٢٠ مليارد دۆڵار يان به ھەژمارى سهر، يهك مليارد كهسى ناونووس، كوژراو لایەنيكهم نيوهى وشكانييهكان ئامادهى مهرگ نيوهى گشت درهخت و ماسی و گشت بارانهكان لایەنيكهم نيوهى كۆرپهلهكان ئامادهى مهرگ ئايا دهكرێ سهراپا له چهك داماڵڕێين له ساڵى ٦٣دا يان ٦٥دا ئايا دهكرێ خۆزگه به ئهتۆم و بێئهتمهوه لهچهكداماڵرێين له گشت ههرێمهكان ههروهك مرۆڤ له خۆشییەكانى ڕووى زهوى بههره بهرين و ئهو خۆشیانه چوار بهرابهر كهين بهو جۆره، له ماوهى سێ مانگدا برسيهتيمان ڕيشهكێشدهكرد ئيدی دندانهكانمان دانهدەڕزان پوكهكانمان نهدهبوونه برين بهتايبهت مناڵهكانمان خهم له چاوانيان دهڕهوييهوه لاقه لارووێرهكانيان ڕاستدهبوونهوه و زگه باكردووهكانيان دادهمركانهوه ژمارهكان چێ دهڵێن؟ دهبێت چێ بڵێن ؟ ئهوه چييه كه لێمان نزيكدهبێتهوه ؟ ئهوه چييه كه لێمان دووردهكهوێتهوه ؟
Jmarekan çî dellên
Nazm Hîkmet 17î cunî 1962 w. le Farsîyewe: Hejên
Jmare Ballosey Sawayane Jmare Ttabûtî Şarane ew Şraney ke kujran yan dekujrên Jmare Wêjerî Ştelêke ke lêman nzîkdebnewe Jmare Wêjerî Ştelêke ke lêman dûrdekewnewe ewe çîye lêman nzîkdebêtewe û ewey lêman dûrdekewêtewe çîye ? Cengî Cîhanî : yekem Cengî Cîhanî : duwem le 14we ta 18û le 39we ta 45 de Sall 54 Milyon kujra û 49 Milyon Pekkewte Wllatî Kujrawan û Pekkewtan Wllatêkî 103 Milyon Kesî be Hetîw û Dêwane û Berde sutawekanîşyewe yekê Ledestiçuwan le Mallekey ême bû royî û çîdî negerrayewe le bîrminîye, ke nozde salle bû yan çil sallan be dû Çawî kwêrewe gerrawe le bîrminîye, ke Çawşîn bû yan Çawrreş be Laqî le Ejnowe brrawî çepewe gerrawe gerrwawe û neytwanî Dergey Xanuwekey bdozîtewe le 14we ta 18û le 39we ta 45 de sall 54 Milyon kujra û 49 Milyon Pekkewte leser Zewî be hejmarî Ser , êste 2,5 Milyard Kesîn le seda heştaman birsîn Dindanekanman daderrzên Pûkman pirr le Zame û Pêstî mirdûy Leşman şeq şeq betaybet Manallanman be serî zlî lerzokewe be Çawî gewre û xemawî le Rûmetî pir Çirç û Loçyana Zigyan beser Laqe lerr û lawazekanyana, weku Tepil leser Zewî be hejmarî Ser , êste 2,5 milyard kesîn le seda heştaman birsîn le Sallî 1962we le Sallî 62da ger dû Frrokey cengî bxeyne ser Xwan byankeyne Sallad û Şerab û Goşt û Nan 40 Milyon Mrov dexon û dexonewe û têrdebin Paşmawey Nan û Goşt bo 40 Milyon Pşîleş besdebê Pşîllan Sallad naxon û Şerab naxonewe min Mîwanîy Pşîlem kirduwe Muşeke Balîstîkekanim le Têlefzyonda dîtûn dû Muşekî Balîstîk 150 Pertûkxane berlewey damezrên desutênin û dekene Xollemêş lewaneye Pertûkî mnîş lenêwanyanda bê le Sallî 62da Frrokey Bombweşênt dîtuwe? dwa modêlyan dû Frrokey bombweşên çwar Nexoşxane letek Bombekanyan lexo bardeken Çwar Nexoşxaney gewre û runak, ke hêşta saznekrawn û be Çerpa û Dezgey wênegrîy û hîwakanyanewe le Sallî 62da pêşbirrkêy pirrçekbûn be etomî û naetomîyewe sallane 120 Milyard Dollar le 10 salla 20 hezar Milyard Lîre nazanim le hejmarî Estêranewe nzîke yan na ? 120 hezar Milyard ya 150 Milyon Xanûy çênekraw Xanûgelêk ke debû çêbkirên, bellam nekran Tarmayî 150 Milyon Xanû pênc Jûr be Aw û Kkareba û Germawewe Derge û Pencerey 150 Milyon Xanû Şuşekanyan katê ke Xor helldê û Sêberyan le xorawabûna û Balkonekanyan le jêr Trîfey Mangeşewa Wirç Laney heye û Şeytanollke Qawxêk bellam barî ême emeye Pyawêk denasm be dû Dest û Laqewe be Smêllî reşî qeytanîyewe ew Sall bote sî Sall dû Kurrekey ew yekê hewt Sallan û ew dîke şeş Mangan letek Xesû û Xezûrî û Wêneyek ke le Serbazîya gîrawe, yan hî ew xoyetî yan hî Bawkî mirdûy yan hî Xezûrî Leganêk û Tenya yek Jûr sed û penca Milyon Xanû û her yek lem Xanuwane be Jûr û Derge û Aw û Mêzî nanixwardinyanewe le Sallî 62da pêşbirrkêy pirrçekbûn be etomî û naetomîyewe sallane 120 Milyard Dollar le 10 Sallda 120 Hezar Milyard Lîre Yan 150 milyon xanûy çênekraw Xanûgelêk ke debû çêbkirên, bellam nekran Xanûy ew Pyaweş ke deynasm lenêwanyanda le Balkonekeyda runakî mang le Sallî 62da pêşbirrkêy pirrçekbûn be etomî û naetomîyewe sallane 120 Milyard Dollar yan be hejmarî Ser, yek Milyard Kesî nawnûs, kujraw layenîkem Nîwey Wişkanîyekan amadey Merg nîwey gişt Drext û Masî û gişt Baranekan layenîkem Nîwey Korpelekan amadey Merg aya dekrê serapa le çek damallrrêyn le Sallî 63da yan 65da aya dekrê xozge be etom û bê etmewe leçekdamallrêyn le gişt Herêmekan herwek Mmrov le xoşîyekanî rûy Zewî behreberîn û ew xoşyane çwar beraber keyn bew core, le mawey sê Mangda birsyetîman rîşekêşdekrid Îdî Dindanekanman danederrzan Pukekanman nedebûne Brîn betaybet Mnallekanman Xem le Çawanyan derrewîyewe Laqe laruwêrekanyan rastdebûnewe û Zge bakirduwekanyan dademirkanewe Jmarekan çê dellên? debêt çê bllên ? ewe çîye ke lêman nzîkdebêtewe ? ewe çîye ke lêman dûrdekewêtewe ?
|